ANALİZ ' HABER - Borsa İstanbul'daki hareketlilik, kimilerine umut, kimilerine hayal kırıklığı getirir. Ama son yıllarda, bu piyasada zirveye oturan şirketlerin sahiplik yapısı, "Bu başarı kimin başarısı?" sorusunu çoğu zaman yanıtsız bırakıyor.
Garanti BBVA, Koç Holding’i geride bırakmış. Peki bu ne anlama geliyor? Listeye bakıyoruz:
- Zirvede Garanti BBVA: 546 milyar TL piyasa değeriyle.
- Onun ardından Koç Holding: 465 milyar TL ile.
- Ve üçüncü sırada Türk Hava Yolları: 401 milyar TL piyasa değeriyle.
Güzel rakamlar, parıltılı görünüyor. Ancak çıplak gerçek öyle mi?
ZİRVENİN GERÇEK SAHİBİ
2022 yılında, Garanti Bankası’nın büyük bir kısmı İspanyol BBVA tarafından alındı. Büyük bir gurur mu? Yoksa büyük bir kayıp mı?
BBVA, 22 milyar TL’lik bir bedelle şirketin kontrolünü ele geçirdi. Bu, Türk bankacılık tarihinin en çarpıcı satınalımlarından biri olarak kayıtlara geçti. Ama bir şey fark edildi: "En değerli şirketimiz," şimdi bir başkasının sermayesini büyütüyor.
KÜRESELLEŞMENİN GERÇEK YÜZÜ
Bir zamanlar Türk malı bir bankaydı Garanti. Onun zirveye çıkışı, yerli üretimin ve emeğin bir sembolü sayılırdı. Ancak şimdi ne oldu? Yerel dışı sermayenin kazandığı bir zafer mi? Yoksa elden giden bir başka değer mi?
BBVA'nın bu satınalımı, sadece bir yatırım hareketi değil. Aynı zamanda Türkiye'nin ekonomik bağımsızlığına dair derin soruları tetikliyor. Zenginliğimiz, kimin cebine gidiyor?
YERLİLİK VE MİLLİLİK HAYALİ
Bir ülkede, milli ekonomi "markalarla" yükseldiğini söyleriz. Oysa bu markaların kime ait olduğu konusuna pek dokunmayız. Bugün çoğu şirketimizin "yabancı sermaye ortaklığı" adı altında yitip gittiği görülmekte.
Garanti'nin BBVA'ya satılması, bu hikayenin yalnızca bir parçası. Bugün sanayi devlerimizden perakendecilik markalarımıza, büyük işimlerimizin çoğu, küresele devredildi.
HÂLÂ İNANIYOR MUSUNUZ?
Koç Holding ve Türk Hava Yolları gibi isimler, halen ülkenin gurur kaynağı. Ama çözümüz bu mu? Zirvede kalanın kümüsü kazındığında hala bir "Türküye hikayesi" mi buluyoruz, yoksa dışı sermayenin bir ünitesi mi?
GÜVENİN SORGULANDIĞI BİR ZEMİN
Borsa hareketleri, ekonominin nabzıdır deriz. Peki ya bu nabız, ülkemizin ne kadar dışı sermayeye bağlı olduğunu mu gösteriyor? Bu soruların yanıtı, hepimizin dikkatle düşünmesi gereken bir gerçeğe işaret ediyor: Türkiye'nin ekonomik bağımsızlığı ne durumda?
