Türkiye'de ekonomi politikaları, büyük umutlarla yola çıkan iş dünyasını bir bir batırıyor. Hani şu "Enflasyonla mücadele edeceğiz" diye başlayan hikaye var ya, işte o hikaye şimdi kapanan fabrikalar ve konkordato ilan eden firmalarla dolu.
FABRİKALAR KAPANIYOR, İŞÇİLER EVE GÖNDERİLİYOR
Zara’ya kaban üreten fabrika. Şimdi üretim yerine kapanma korkusuyla gündemde. Makineler atıl, işçiler işsiz. "Kur yerinde sayıyor, maliyetler artıyor" diyor Duman, "Önce işçi sayımızı azalttık, şimdi kapıya kilit vurma noktasındayız." Çorum'daki bu sahne, Türkiye'nin dört bir yanında tekrar ediyor.
ENFLASYONLA MÜCADELENİN BEDELİ
Türkiye’deki sıkı para politikaları faizleri artırdı, ama iş dünyasını neredeyse durma noktasına getirdi. Artan faizler, küçülen ihracat siparişleri ve yükselen maliyetler, bir yandan işletmeleri batırıyor, bir yandan da işsizlik dalgası yaratıyor. İş dünyası "Konkordatolar iflaslara dönüşecek, ekonomiye zincirleme etkiler bırakacak." diye uyarıyor.
2024 YILINDA KONKORDATO VE İFLAS SAYILARI (İLK 8 AY)
- Konkordato Başvuruları: 982 şirket
- İflas Kararları: 58 şirket
Geçen yılın tamamında 65 iflas kararı alınmışken, bu yılın sadece ilk 8 ayında bu rakam 58’e ulaştı. Konkordato sürecinde ise, geçici mühlet kararı verilen şirket sayısı geçen yılın iki katına çıkarak 982’ye yükseldi.
KONKORDATO: BİR TARAFTAN KURTULUŞ, DİĞER TARAFTAN ÇÖKÜŞ
Konkordato, batmanın eşiğindeki firmalar için bir soluk. Ancak soluk almaya çalışan bu firmalar, birçok başka firmayı da zor durumda bırakıyor. Zincirin halkaları gibi, birinin iflası diğerlerini de peşinden sürüklüyor. İnşaat ve tekstil sektörleri bu kervanın başını çekiyor.
TİCARİ GEMİ BU ŞEKİLDE YÜZMEZ!
Bir başka fabrika sahibi, iş yerini kapattığını duyuruyor: "Borcumuz yoktu, ama gemi bu şekilde yüzemez." 2023 asgari ücreti arttı, enerji fiyatları fırladı. Elektrik, doğalgaz; hepsi uçmuş. Fabrikalar dayanamaz hale geldi.
SEKTÖRLERE GÖRE KONKORDATO VE İFLAS SAYILARI (2024 İLK 8 AY)
İnşaat Sektörü:
- Konkordato: 235 şirket
- İflas: 15 şirket
Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü:
- Konkordato: 310 şirket
- İflas: 22 şirket
Gıda Sektörü:
- Konkordato: 125 şirket
- İflas: 8 şirket
Perakende Sektörü:
- Konkordato: 98 şirket
- İflas: 5 şirket
Diğer Sektörler:
- Konkordato: 214 şirket
- İflas: 8 şirket
Toplamda, özellikle inşaat ve tekstil sektörleri konkordato ve iflaslarda başı çekerken, diğer sektörler de önemli bir etki altında kaldı.
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ÇÖKÜŞ BÜYÜYOR
3F Tekstil’in konkordato kararı, sektördeki çöküşün son halkası. "2020’de 1,500 işçimiz vardı, şimdi 600’e düştük," diyor şirket yetkilisi. Ancak bu sadece bir fabrika değil, fason üretim yapan diğer firmaları ve tedarikçileri de vuracak bir kriz. Toplamda 10,000 kişiyi etkileyecek.
ÖNGÖRÜLEMEZLİK EKONOMİYİ ZORLUYOR
Faizler yüzde 70'leri bulmuş, borçlar yönetilemiyor. "Kendi yarattığı canavarı kontrol etmeye çalışıyor iktidar" diyor ekonomist Seyfettin Gürsel. Ama nasıl yapacaklarını bilmiyorlar. Ekonominin gemisi su alıyor, kürekleri çeken kimse kalmadı.
Sonuç ortada: Enflasyon canavarıyla mücadele ediyoruz derken, firmalar kapanıyor, işsizlik artıyor, konkordatolar iflasa dönüşüyor. Ekonominin su alan gemisinde, daha ne kadar yüzüleceği ise belirsiz.
