Dünyanın gözü kulağı Ortadoğu’da, ama sadece ekranlardan izliyoruz. Kimse sormuyor; kim kazanıyor, kim kaybediyor? Ama belli ki birileri çok iyi kazanıyor. Savaşın en büyük kazananları, bir kez daha silah tekelleri. Ortadoğu’da bombalar patladıkça, kasalar doluyor, borsalar coşuyor. Filistin’de yıkım yaşanırken, Amerikan ve İsrail sermayeli savunma sanayi devlerinin hisse senetleri rekor kırıyor. Piyasa değerleri son bir yılda katlandı. RTX, Lockheed Martin, IMCO gibi savaş devleri, savaşın gerçek kazananları.
RTX CORPORATION: "SIĞINAK DELEN" BOMBALARLA PİYASA REKORTMENİ
Dünyanın en büyük savaş tekelini tanıyalım: RTX Corporation, yani eski adıyla Raytheon. Bu şirketin büyüklüğü sadece silahlarıyla değil, kazandığı paralarla da ölçülüyor. Son bir yılda, hisse fiyatı tam %73.4 artmış durumda. Sebebi basit: İsrail’in Filistin’e yönelik saldırıları ve işgal politikaları. RTX, İsrail’in en kritik savunma sistemlerinden olan Demir Kubbe’nin müteahhiti. Ama hepsi bu değil; bir de o meşhur “sığınak delen” bombaları var. 2.2 tonluk devasa bombalar... Düşünce yerle bir eden cinsten. İşte bu bombalar, masum sivillerin bulunduğu hastaneleri, okulları, sığınakları vururken RTX’in hisseleri zirveye çıkıyor.
RTX’in hisseleri 2023 yılında bir ara dibe vurmuştu. Ocak 2023’te 102 dolar olan hisse fiyatı, Ekim ayında 70 dolara kadar gerilemişti. Ancak, İsrail’in Filistin’e karşı başlattığı saldırılarla hisse fiyatları hızla toparlandı. 9 Ekim 2023’te 73 dolara çıkan hisseler, bir yıl içinde 124 doları geçti. Hani derler ya, “Savaş baronları hep kazanır” diye… İşte tam da öyle bir tablo.
İran’ın Tel Aviv’e saldırısının ertesi günü, RTX hisseleri bir günde %2.7 arttı! Yani savaş ne kadar büyürse, RTX’in kârı da o kadar büyüyor. Ne kadar kan, o kadar para!
LOCKHEED MARTIN: F-35’LERLE MİLYAR DOLARLIK ANLAŞMALAR
Bir diğer Amerikalı dev ise Lockheed Martin. İsrail’in gökyüzündeki ölüm makineleri olan F-35 savaş uçaklarının üreticisi. Gazze’ye bomba yağdıran, sivil yerleşimleri vuran bu uçaklar, Lockheed Martin’in imzasını taşıyor. Haziran 2024’te İsrail’e tam 25 adet F-35 sattılar. Toplam bedel? Tam 3 milyar dolar! Bu satışla birlikte İsrail’in F-35 filosu tam 75 uçağa ulaşacak.
Ama Lockheed Martin sadece uçak üretmiyor. İsrail’e F-16’lar, akıllı bombalar, hatta Arrow 3 füzeleri gibi yüksek teknoloji ürünü silahları da sağlıyor. Şirketin hisseleri son üç ayda %30 değer kazandı! Savaşın ortasında Lockheed Martin’in Yönetim Kurulu Başkanı Jim Taiclet çıkıp ne dedi biliyor musunuz? “Bazı çatışmalar silahla çözülmek zorunda... Biz de bu silahları sağlamaya hazırız.” Yani adamlar, savaşı bir iş modeli olarak görüyor. Savaş varsa, para da var!
IMCO: İSRAİL’İN VURGUNCU TEKELİ
Gelelim İsrail’in yerli vurguncusuna: IMCO. İsrail ordusuna zırhlı araçlar için gelişmiş elektrik sistemleri ve video yönetim sistemleri sağlıyorlar. Geçen mayıs ayında İsrail Savunma Bakanlığı’yla 100 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşmanın ardından hisse fiyatları %19 arttı. Son bir yılda ise IMCO’nun toplam büyümesi %186’yı buldu. Ülke kan ağlarken, şirketin büyümesi baş döndürüyor!
Bu devasa büyümenin bir diğer sebebi ise IMCO’nun uluslararası iş birlikleri. Şirket, İngiltere’nin ünlü otomobil üreticisi Rolls-Royce ve Fransız Boeing ile ortak çalışıyor. Onlarla birlikte İsrail Savunma Bakanlığı’na zırhlı araçlar için elektrik sistemleri üretiyor. Aynı zamanda ABD’li savunma şirketi Advanced Defence Technologies ile de iş yapıyor. Yani kazancını sadece yerelde değil, uluslararası iş birlikleriyle de artırıyor.
TRANSDIGM GROUP: YEDEK PARÇALARIN KARABORSACISI
Bir diğer ABD’li savaş baronu da TransDigm Group. Şirket, İsrail’in savaş helikopterlerine ve askeri araçlarına yedek parça sağlıyor. 2023 yılında şirketin kârı %23 artarak tam 1 milyar dolara ulaştı. Hisse fiyatı Ocak 2023’te 650 dolardı, bugün ise 1435 dolar! Yani, bir yıl içinde %42’lik bir artış yaşandı. TransDigm o kadar meşhur ki, “Yedek parçaların şeytanı” diye anılıyor. Şirket, 88 farklı firmayı bünyesine katarak bu büyüklüğe ulaştı. İsrail’in savaş makinesine yedek parça sağlayarak kazancını artırıyor.
Ancak asıl skandal Pentagon’un yaptığı soruşturmada ortaya çıktı. TransDigm’in maliyeti 46 dolar olan bir parçayı 4 bin 361 dolara sattığı tespit edildi. Aynı şekilde, maliyeti 641 dolar olan bir hidrolik valfi tam 10 bin dolara satmış. Yani, kâr marjı %4 bin 436! Savaşın ekonomisi işte böyle işliyor.
SAVAŞ BÜYÜR, KAZANANLAR HEP AYNI
Ortadoğu yanarken, savaş baronları hiç olmadığı kadar kazanıyor. Bombalar patladıkça hisseler yükseliyor. Filistin’de çocuklar ölüyor, dünyadaki en büyük savunma sanayi şirketleri servetlerine servet katıyor. Peki bu savaş biter mi? Bu soruya cevap vermek zor. Çünkü savaş baronlarının cepleri dolduğu sürece barış hep bir hayal olarak kalacak.
Savaşın kazananları kim? ABD ve İsrail sermayeli dev şirketler… Bu devler büyüdükçe, dünyada barışın şansı azalıyor. Ve her patlayan bomba, her yıkılan bina, onların hisse senetlerini biraz daha yukarı çekiyor.
SAVAŞIN GERİDE BIRAKTIĞI
Ortadoğu’daki savaşlar, sadece hayatları değil, servetleri de alt üst ediyor. Birileri yıkıntılar altında kalırken, birileri de kasalarını dolduruyor. Filistin’de çocuklar öldükçe, dev şirketler büyümeye devam ediyor. RTX, Lockheed Martin, IMCO, TransDigm… Bu isimleri unutmayın. Ortadoğu’daki her patlamada, her füze saldırısında, bu şirketlerin hisseleri yükseliyor. Ve onlar kazandıkça, barış daha da uzaklaşıyor.
