Memlekette yıllardır bir gelenek vardı: Biri ölür, miras kalan ev, tarla, bahçe, ne varsa, mahkeme koridorlarında yıllarca sürünürdü. Miras eşit paylaştırılırdı, ama her nedense bu eşitlik hiçbir zaman kimseyi memnun etmezdi. Şimdi işin rengi değişti. Artık mirası nasıl bölüşeceğinize, aile içinde kendi aranızda karar vereceksiniz. Devlet, “Buyurun bakalım, siz anlaşın, biz karışmayalım” diyor.
Eskiden nasıldı; miras deyince akla önce kavga, sonra mahkeme, sonra da hiç bitmeyen bir sürü dava gelirdi. Kardeşler birbirine düşer, ölenin ruhu huzura ermezdi. Bir tarla yüzünden küsülür, yıllarca konuşulmazdı.
İşte şimdi bu düzen değişti. Artık eşit paylaşım zorunluluğu kaldırıldı. Kardeşler kendi aralarında “sen şunu al, ben bunu alayım” diyebilecek. Üstelik notere gitmek falan da gerekmeyecek. Yazılı bir anlaşma ile miras taksimi yapılacak. Kolay, basit, pratik…
BU YENİLİK AİLELERİ RAHATLATACAK MI?
Şimdi bir düşünün; aile içinde bir yazılı anlaşma yapmak paylaşımı ne kadar kolaylaştıracak; "Sen daha çok aldın", "Bu tarla daha değerli" tartışmaları yine yaşanacak belki ama bu sefer devlet işin içinde olmayacak.
Anlaşmazlık varsa, aile içinde çözülecek. Miras paylaşımı yüzünden mahkeme koridorlarında sürünmek yerine, insanlar aralarındaki anlaşmayı kendileri yapacak. Bu iyi bir şey mi, kötü mü, onu zaman gösterecek. Ama en azından mahkemelerde yıllarca beklemekten iyi olacağı kesin.
Peki, bu işin kötü yanı ne olabilir? Anlaşma yapılamazsa, aile içi çekişmeler daha da büyüyebilir. Kimileri der ki, “Bu düzenleme büyüklerin haklarını çiğnetir, küçükler babasının malını kapar, yaşlılar ortada kalır.”
Bu bir ihtimal ama diğer tarafta devletin zorla eşit paylaştırdığı miras da kimseyi mutlu etmiyordu. Sonuçta kavga yine çıkıyordu belki ama şimdi en azından anlaşmak isteyenler için yeni bir kapı açılmış oldu.
TAPUDA YENİ DÖNEM: HİSSEDARLAR BİRLİK OLACAK
Bir diğer önemli değişiklik de hisseli tapularla ilgili. Eskiden bir mülkün hisseli tapusu varsa, o tapuyu elden çıkarmak meseleydi. Herkesin rızası lazımdı ama bu iş kağıt üzerinde kalabiliyordu. Birçok hissedar habersiz satışlar yapılabiliyordu.
Şimdi bu da değişti. Hisseli tapu satışında artık tüm hissedarların onayı gerekiyor. Kısacası, eğer bir evin birden fazla hissedarı varsa, satış yapmak için herkesin ortak karar alması şart.
Düşünsenize, bir köy evi var, dede bıraktı, sekiz kardeş, on kuzen hissedar. Bu evin satılması gerektiğinde herkesin onayı lazım. Biri itiraz ederse, satış yok.
Ama işte burada da bir çözüm getirilmiş. Eğer tüm hissedarlar bir araya gelip işlerini kolaylaştırmak istiyorsa, avukatlarına vekalet vererek satış işlemlerini başlatabilecekler.
Avukat, hissedarlar adına hareket edecek ve satış gerçekleşecek. Yani hem işler hızlanacak hem de tüm taraflar koruma altına alınacak.
Ama işin bir diğer yanı var. Herkes hissedar olmayı istemez. Diyelim ki miras kaldı, ama birine bu ev lazım değil. Artık bu kişi, hisseyi devretmek ya da satmak isterse, herkesin onayını almak zorunda kalacak.
Bu da başka bir tartışma yaratabilir. “Sen satıyorsun, biz niye onay verelim?” diyebilir diğer mirasçılar. İşte burada yine uzlaşma devreye girecek. Aile içinde konuşarak, anlaşarak çözüm bulmak gerekecek.
KİM NE DİYOR?
Bu düzenlemeler hakkında herkesin farklı bir görüşü var. Kimisi değişiklikleri olumlu bulurken, kimisi de endişelerini dile getiriyor. Örneğin:
- Selim Kaya (Avukat): “Miras paylaşımında esneklik tanınması önemli bir adım. Ancak bu esneklik, tarafların kendi aralarındaki anlaşmazlıkları çözebilmelerine bağlı. Aileler bu süreçte dikkatli olmazsa, büyük sorunlar doğabilir.”
- Leyla Demir (Mirasçı) : “Bizim ailede hep kavga oldu. Hiçbir zaman miras paylaşımında anlaşamadık. Bu yeni düzenlemelerle belki daha çabuk uzlaşırız. Noter, mahkeme derdi olmadan işi çözeriz. Ama yine de yazılı anlaşmaların güvenliği konusunda endişeliyim.”
- Ahmet Acar (Tapu Memuru): “Hisseli tapu satışlarında yaşanan sorunlar azalmaya başladı. Yeni düzenlemeler sayesinde herkesin rızası alınmadan satış yapılamıyor. Bu da mağduriyetleri önlüyor.”
Prof. Dr. Erol Çevik, (Miras Hukuku Uzmanı) : "Bu düzenlemeler aile içi huzuru korumaya yönelik olumlu adımlar. Ancak uygulama sürecinde mirasçıların adil bir uzlaşma sağlama konusunda dikkatli olmaları gerekiyor. Ailelerin profesyonel danışmanlık alması, bu yeni süreçte anlaşmazlıkları önleyecektir."
Müfide Yılmaz (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yetkilisi): "Hisseli tapuların satışına yönelik zorunluluk, hak sahiplerini koruma amacı güdüyor. Hissedarların rızası olmadan mülklerin el değiştirmesi, özellikle küçük pay sahiplerinin mağduriyetine yol açıyordu. Yeni düzenleme, bu tür mağduriyetleri engelleyecek."
Ali Arslan, (Gayrimenkul Danışmanı) : "Tapu işlemlerinde noter onayı gerekliliğinin kalkması, birçok bürokratik engeli ortadan kaldıracak. Ancak yazılı anlaşmaların geçerliliği ve belgelerin doğruluğu konusu da iyi takip edilmeli."
BİZİ NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?
Görünen o ki, yeni düzenlemeler aile içi ilişkileri daha da zorlayabilir. Ama bir yandan da adil paylaşımlar ve hızlı tapu işlemleri için olumlu bir adım olarak değerlendiriliyor.
Zamanla bu değişikliklerin etkilerini daha net göreceğiz. Mirasın paylaşımıyla ilgili sorunlar, uzlaşmalar ve tartışmalar yeni bir boyuta geçerken, bu düzenlemelerin ne kadar başarılı olacağını hep birlikte izleyeceğiz.
Sonuçta, aile içi anlaşmazlıklar her zaman vardı ve olmaya da devam edecek. Bu yeni düzenlemeler, bu anlaşmazlıkları bitirir mi bilinmez. Ama en azından mahkemelerde yıllarca süren davaların önüne geçmeyi başarabilir.
Ve kim bilir, belki de aileler miras paylaşımı konusunda daha sakin, daha uzlaşmacı bir yol izlerler. Yani, bir umut…
