İktidarın bütçe açığını kapatmak için 2019 yılının son aylarında gündeme getirdiği 103 bin konuttan 3 milyar TL gelir hedefiyle getirilen Değerli Konut Vergisi'nde (DKV) Anayasa'ya aykırılık iddialarımız ve vatandaşın sesi dinlenerek nihayet makul bir noktaya gelindi.
DKV'yi getiren 7194 sayılı Kanun'un bu vergiye ilişkin hükümleri; Anayasa'nın “vergilerin yasallığı”, “mali güce göre vergi alınması”, “adalet”, “eşitlik” ve “hukuk devleti” ilkelerine aykırı idi. Bu aykırılıklar o kadar barizdi ki, kanunu çıkartanlar bile hemen bu aykırılığı kabul ettiler ve kanunun Anayasa'ya uygun hale getirilerek bir yıl erteleneceğini söylediler. Ancak erteleme işinde çok geç kaldılar. 1 Şubat'ta başlayan beyanname verme dönemi 1 Mart'a ertelendi ve nihayet önceki akşam torba teklife eklenen hükümlerle DKV aşağıdaki hale dönüştü.
NELER DEĞİŞTİ?
– Vergiye tabi konutların DKV'ye tabi olabilmesi için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce belirlenen değerine değil, belediye takdir komisyonlarınca belirlenmiş olan emlak vergi değerine bakılacak. Emlak vergi değeri 5 milyon lirayı aşıyorsa konut değerli kabul edilerek vergiye tabi olacak.
– Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar, emekli olup olmadıklarına ya da hiç geliri olup olmadığına bakılmaksızın vergiden istisna tutuldu.
– Yine birden fazla mesken nitelikli taşınmazı olanların verginin kapsamına giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı da vergiden istisna tutuldu. Bu istisnalar intifa hakkına sahip olunması hali ile tek meskene hisseli sahip olunması halinde de, hisseyi de içerecek.
ÖDENECEK VERGi YÜZDE 80 AZALDI
– Bina emlak vergi değeri 5 milyon lira ile 7.5 milyon lira arası olanlar: 5 milyonu aşan kısım üzerinden binde 3 oranında
– Bina emlak vergisi değeri 7.5 milyon lira ile 10 milyon lira arası olanlar: 7.5 milyon liralık kısım için 7.500 lira, 7.5 milyon lirayı aşan kısım için binde 6 oranında
– Bina emlak vergisi değeri 10 milyon liradan fazla olanlar: 10 milyon liralık kısım için 22.500 lira, 10 milyon lirayı aşan kısım için binde 10 oranında vergi ödeyecekler.
Buna göre değişiklikten önce 10 milyon TL değerinde konutu olan bir kişi 100 bin lira vergi ödeyecekken, yeni tarifeye göre bu vergi 22.500 TL'ye iniyor.
Kanunun yürürlükteki halinde DKV'ye tabi konutların matrahları her yıl yeniden değerleme oranı kadar artıyordu. Yeni düzenleme ile Emlak Vergisi ile paralellik kurularak yeniden değerleme oranının yarısı kadar artış yapılacağı düzenlemesi yapılmıştır. Ancak kanunda yarıya kadar belirlenmiş olan oranı yeniden değerleme oranına yükseltme konusunda Cumhurbaşkanı'na yetki verildi.
Yeni düzenlemeyle Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün değerleme yapma yetkisinin kaldırılması ve DKV'de yürürlüğün 1.1.2021 tarihine ertelenmesi de çok isabetli olmuştur.
TOPLAM 200 MİLYON TL GELİR ELDE EDİLECEK
İktidarın sırf bütçe açığını kapatmak için insanları sahip oldukları konutlarda kiracı durumuna getiren ve Anayasa'nın birçok hükmüne aykırılık teşkil eden DKV'de doğru yolu bulmasını önemsiyorum. Ancak 3 milyar lira gelir hedefiyle yola çıkıp yazıda bahsettiğim düzenlemelerden sonra DKV'den en fazla 200 milyon TL gelir elde edebileceği dikkate alındığında, “Bu kadar gürültüye ne gerek vardı” diye insan kendisine sormadan edemiyor.
